Gra na giełdzie - poradnik dla początkujących.

źródło: http://www.kasyna.moja-strona.pl

Długo zastanawiałem się, czy popełnić ten wpis. Poradników w rodzaju "Giełda dla opornych (czyt. dla głupków)" są setki, niemal każdy bloger, poważnie zajmujący się tematyką inwestowania od czasu do czasu pisze coś na ten temat, dając rady początkującym graczom.
Ja żadnych rad nie mam, mogę tylko podzielić się z wami przemyśleniami, jakie z trudem zrodziły się w moje głowie po kilku miesiącach inwestowania.

Zacznę od końca i podam wam wersję skróconą większości poradników dotyczących inwestowania i sprzedam wielką tajemnicę dotyczącą inwestowania na giełdzie. Zatem jeśli jesteście na to gotowi kliknijcie link i czytajcie dalej...

Gra na giełdzie to hazard.

No i to by było na tyle. Możecie teraz wrócić do swoich zwykłych zajęć i czekać na nowe objawienie...

Wiem, to bardzo krótka wersja, ale taka jest rzeczywistość, zatem jeśli jesteście zmęczeni i nie macie ochoty czytać dalej, to w tym miejscu możecie śmiało zamknąć stronę, bo to co znajdziecie poniżej to tylko komentarz, w dodatku dość długi :), w którym postaram się omówić różnice między inwestowaniem na giełdzie, a uczestniczeniem w grach losowych.

Czym zatem różni się zwykła gra losowa od gry na giełdzie ? Otóż w przypadku giełdy los w postaci pakietu akcji danej spółki nie ma terminu ważności, z kolei w przypadku gier losowych, np. Toto Lotka kupon konkursowy ważny jest tylko do najbliższego losowania.

Ta zasada odnosi się jedynie do najprostszej formy inwestowania na giełdzie, tzn. obrotu akcjami spółek. Inaczej bowiem jest, kiedy kupujemy np. kontrakty, które mają pewną datę wykonalności, ale to bardziej skomplikowana sytuacja, a ja w dodatku nigdy w ten sposób nie inwestowałem (pardon: grałem), więc nie będę udawał mądrzejszego niż jestem.

W przypadku akcji jesteśmy w o tyle lepszej sytuacji, że jeśli kupiliśmy walory zdrowej spółki, to z dużym prawdopodobieństwem możemy oczekiwać, że po okresie spadków wartości tego waloru, przyjdzie czas na wzrosty. Osobną kwestią jest fakt, że okres bessy może trwać nawet kilkadziesiąt lat, czego najlepszym przykładem jest indeks giełdy w Tokio, który od początku lat 90-tych XX wieku nie przerwanie idzie w dół. Zatem, jeśli dany inwestor kupił akcje jakiejś tamtejszej spółki w okresie szczytu hossy, pod koniec lat 80-tych ubiegłego wieku, do dziś ma stratę jeśli te akcje sprzeda.
Nie wiadomo też, czy dany podmiot przetrwa tak długi okres czasu. Wystarcz spojrzeć na nasze rodzime podwórko, aby przekonać się, jak niewiele przedsiębiorstw notowanych w początkach polskiej giełdy, w połowie lat 90-tych XX wieku, dotrwało do dziś.
Jednak przy zachowaniu rozsądnego horyzontu czasowego (wg mnie do roku), mamy dużą szansę na to, że inwestycja się zwróci i pozwoli zarobić.
Takie podejście wymaga jednak cierpliwości i pieniędzy. Każdy z nas powinien pamiętać, żeby grać tylko nadwyżkami pieniężnymi, których nie będziemy musieli szybko odzyskać, aby uregulować jakikolwiek dług, płatność, czy zobowiązanie.
Inwestując pieniądze przeznaczone np. na składkę ZUS, czy opłatę za ogrzewanie fundujemy sobie wrzody żołądka i poważne problemy finansowe w razie niepowodzenia inwestycji.

Powtórzę to jeszcze raz, inwestowanie na giełdzie to w dużej mierze gra w dużym kasynie, gdzie każdy analityk i inwestor rozpatruje każdą z możliwych sytuacji jedynie w kategoriach prawdopodobieństwa. Dlatego też, jeśli już inwestujecie swoje pieniądze w nadziei na spory zysk, wcześniej wykonajcie sobie ćwiczenie umysłowe i zastanówcie się co się stanie, jak całą zainwestowaną gotówkę stracicie, co też jest prawdopodobne, np. w wyniku bankructwa przedsiębiorstwa, którego akcje kupiliśmy. Jeśli jesteście w stanie zgodzić się na ten najczarniejszy scenariusz, możecie inwestować.
Oczywiście zwykle jest tak, że nawet w przypadku strat, macie możliwość odzyskania choćby części zainwestowanego kapitału, inaczej niż w przypadku kasyna, gdzie albo wygrywasz z góry ustaloną stawkę, albo tracisz wszystko. Na giełdzie nie wiadomo na 100% ile można wygrać, ale z całą pewnością można z góry określić na jak dużą stratę jesteście gotowi się narazić, poprzez zastosowanie zleceń Stop Loss, które automatycznie sprzedadzą zakupione akcje, kiedy ich cena spadnie do określonego poziomu.

Od tej reguły też są wyjątki, bo trzeba pamiętać o płynności danego papieru wartościowego, tzn. czy na dany papier jest wielu chętnych do kupna i sprzedaży. Są bowiem akcje i inne papiery wartościowe, którymi handluje stosunkowo niewielka liczba osób i może się zdarzyć, że nawet jeśli wystawiając na sprzedaż dany papier zaoferujecie atrakcyjną cenę, może on wogóle nie znaleźć nabywcy, albo nabywca kupi jedynie część sprzedawanego pakietu. Podobna sytuacja może mieć miejsce w przypadku chęci kupna danego papieru wartościowego.
Dlatego tak ważne jest, aby w początkowej fazie inwestowania skupić się raczej na najbardziej płynnych spółkach z indeksu WIG20, ponieważ w ich wypadku macie niemal 100% pewność, że znajdzie się nabywca lub sprzedawca i sukces transakcji jest tylko kwestią ceny.

Jak dotąd nie wspomniałem ani słowem o analizie technicznej (AT) lub fundamentalnej (AF) spółek, bo przecież tym się różni inwestowanie lub spekulowanie na giełdzie od hazardu.
Cóż mam, wobec obu tych metod mieszane uczucia, bo żadna z nich nie daje nam stu procentowej pewności, iż wybrana inwestycja wypracuje zysk.
Po pierwsze wykonanie AF jest trudne i czasochłonne, więc nawet jeśli dokonacie prawidłowej analizy, to zawsze możecie mieć pecha i trafić na kiepski moment, kupując akcje tuż przed gwałtownym spadkiem ich wartości.
Skupiając się na AT, teoretycznie powinniście uzyskać odpowiedź, kiedy kupić i sprzedać upatrzoną spółkę (AT bada w jakim trendzie znajduje się kurs akcji lub cały indeks giełdowy, i powinna pozwolić przewidzieć czy ceny będą wzrastać, czy spadać), ale ta metoda najlepiej działa w przypadku wyników historycznych. W odniesieniu do rzeczywistego inwestowania, technicy też poruszają się tylko w kategoriach prawdopodobieństwa.
Zatem AF odpowiada nam na pytanie co kupić, AT mówi kiedy kupić lub sprzedać.
W tym momencie do głosu zaczynają dochodzić emocje, a dwie najważniejsze z nich to chciwość i strach. Pierwsza będzie was nakłaniać do jak najszybszego kupna papierów wartościowych, bo przecież ich cena rośnie, a wy widzicie jak inni zyskują, a wy nic ! Patrzycie, więc jak sąsiedzi się bogacą i już dawno pędzą w ekspresie do stacji bogactwo, więc w końcu decydujecie się... i kupujecie na górce, kiedy ceny są najwyższe i tuż przed ich gwałtownym spadkiem.
Druga emocja (strach) zaś każe wam sprzedać papier przy byle "pierdnięciu" rynku i reagować na fałszywe sygnały spadku ceny.
Tak naprawdę pokonanie samego siebie i swoich leków jest najtrudniejsze w tej całej zabawie, dlatego tak ważne jest aby zawczasu opracować sobie strategię wejścia w inwestycję i wyjścia z niej .

Wydźwięk tego posta może być negatywny i zdawać by się mogło, że autor (znaczy ja) jestem sceptycznie nastawiony do koncepcji inwestowania na giełdzie.
Jest jednak inaczej, pragnę raczej uświadomić wszystkim początkującym, że inwestowanie na giełdzie wiąże się z ryzykiem i bardziej przypomina obstawianie zakładów.
Kupując akcje danej spółki podejmujecie zakład z rynkiem (czyli z resztą takich samych inwestorów jak wy), że kupując po cenie X, po upływie określonego czasu T, cena tych akcji będzie wyższa niż w dniu kupna. Sprzedający przyjmuje ten zakład, bo uważa, że cena po której sprzedaje papier jest maksymalna lub też jest wystarczająco wysoka i ocenia, że w przyszłości cena wspomnianego papieru wartościowego ma małe szanse wzrosnąć.
To pewne uproszczenie, ale z grubsza tak wygląda handel na giełdzie.

Znawcy tematu dokonują pewnego rodzaju rozróżnienia między inwestorem a spekulantem. Ten pierwszy zainteresowany jest przede wszystkim wewnętrzną wartością spółki i kupuje ją bez względu na techniczny obraz wykresu ceny akcji (znowu uproszczam, ale to temat na osobny wpis), lub też ma ów obraz mniejsze znaczenie. Inwestor chce nabyć część (lub całość) udziałów w takiej spółce bo wierzy, że stanowi ona wartość sama w sobie i w przyszłości jej sprzedaż lub dywidendy przyniesą godziwy zysk.

Spekulant mało interesuje się wewnętrzną wartością spółki, ba często nawet nie wie, czym się taka spółka zajmuje ! Akcje i kryjące się za nimi przedsiębiorstwa, to tylko trzy-literowe skróty, których wartość wyrażona w pieniądzach rośnie lub spada. Tacy gracze inwestują gotówkę na stosunkowo krótki czas, po to tylko by w drodze spekulacyjnej gry, sprzedać akcje po wyższej cenie, bez względu na to w jakim stanie i kondycji dana spółka jest.

W idealistycznym obrazie giełdy, powinien dominować pierwszy typ gracza - inwestor.
Najwięksi gracze, tacy jak Buffet promują ten typ zachowań na rynku. Jest on jednak, moim zdaniem zarezerwowany jedynie dla najpotężniejszych i najbogatszych, którzy są w stanie wydać miliony dolarów, kupując znaczący pakiet udziałów w danej spółce i przez to mieć realny wpływ na działania tej spółki i dzięki temu wpływowi potrafią zwiększyć wartość wewnętrzną firmy, a co za tym idzie również wartość akcji tej firmy.
Mali gracze, tacy jak ja, dysponujący kapitałem do powiedzmy 5000 pln (a tak naprawdę każdy, kto ma mniej niż kilka-klikadziesiąt milionów złotych) może być siłą rzeczy tylko spekulantem. Oczywiście można zamrozić gotówkę w danej spółce na powiedzmy 5-10 lat i czekać aż ta się rozwinie i wartość udziałów wzrośnie, ale chyba nie o to tu chodzi.
Powiedzmy sobie szczerze, grający na giełdzie z zasady liczą na stosunkowo szybki (w perspektywie do 1 roku) i wysoki zysk.

Dlatego powtórzę raz jeszcze, dla małego inwestora gra na giełdzie to forma hazardu. Hazardu fascynującego i pozwalającego się wspaniale rozwinąć zarówno pod względem intelektualnym (poszarzanie wiedzy ekonomicznej), jak i psychicznym (poznanie własnego charakteru i podejmowanie decyzji w zgodzie z nim), ale to ciągle jest forma hazardu, podobnego do zakładów bukmacherskich.

I w tym momencie uświadamiam sobie, że mam problem. Bo wiem, że ten tekst mógłby nieść nową i przydatną informację, całkowicie niedoświadczonemu graczowi, ale to co tu przeczytał, to na 99% nie jest odpowiedź na pytanie, które go lub ją nurtuje naprawdę.
To pytanie brzmi: Jak ma inwestować i w które spółki, żeby zarobić ?
To tej odpowiedzi szukacie, prawda ?
Ja tego nie wiem i nikt tego nie wie na pewno (jeśli mówi, że wie, to kłamie).
Nawet najlepsi inwestorzy poruszają się tylko w ramach rachunku prawdopodobieństwa, tyle że najlepsi są w stanie dość skutecznie zwiększyć swoje szanse powodzenia.
Oczywiście znajdziecie w sieci i w książkach porady, w rodzaju: dywersyfikuj inwestycje, jednak żadna z nich nie dam wam 100% pewności, że wasza inwestycja się powiedzie.

I to by było tyle, zatem kończę ten tekst życząc wszystkim samych trafnych decyzji inwestycyjnych.
Ja mając tą wiedzę nie rezygnuję z gry na giełdzie, bo to fajna rozrywka jest.

Acha, jeśli zainteresował was ten temat, to ciekawe spojrzenie na kwestię inwestowania na giełdzie i obstawiania zakładów bukmacherskich przedstawił autor bloga Cash-Online: tutaj.